
اسراف؛ آفت پنهان زندگی فردی و اجتماعی
باید باور کنیم که جامعهای که در آن «هر کس به اندازه نیاز مصرف کند»، جامعهای خواهد بود با عدالت بیشتر، فقر کمتر، محیطزیستی سالمتر و آیندهای روشنتر.
به گزارش خمام نیوز به نقل از اوخان، یکی از آسیبهای جدی و کمتوجه در سبک زندگی امروز، پدیده اسراف است؛ رفتاری که نهتنها در آموزههای دینی نکوهش شده بلکه پیامدهای زیانباری برای اقتصاد خانواده، جامعه و حتی محیطزیست دارد. در برابر آن، صرفهجویی بهمثابه یک فضیلت اخلاقی، عقلانی و دینی، همواره مورد تأکید قرار گرفته است.
اسراف، یعنی مصرف بیش از حد و خارج از نیاز، خواه در آب و نان، انرژی، زمان، یا حتی در گفتار و رفتار. این عادت ناپسند، در سطح فردی، منجر به فشار اقتصادی، وابستگی بیشتر به درآمد، و کاهش آرامش روانی میشود. خانوادههایی که بدون برنامهریزی و بدون اولویتبندی هزینه میکنند، اغلب با بحرانهای مالی زودهنگام مواجه میشوند. از طرف دیگر، در سطح ملی، اسراف به اتلاف منابع عمومی، افزایش وابستگی اقتصادی، تشدید بحرانهای زیستمحیطی و کاهش بهرهوری منجر میشود.
در آموزههای اسلامی، اسراف از گناهان کبیره شمرده شده است. قرآن کریم در سوره اعراف میفرماید: «کُلوا وَاشرَبوا وَلا تُسرِفوا، إنَّهُ لا یُحِبُّ المُسرِفین» (بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید، همانا خداوند اسرافکنندگان را دوست ندارد). این آیه نشان میدهد که حتی در بهرهمندی از نعمتهای حلال نیز باید میانهروی و تعادل را رعایت کرد.
امروز کشور ما با چالشهایی همچون کمآبی، بحران انرژی، فشارهای اقتصادی، و تخریب محیطزیست روبهروست؛ مسائلی که بخشی از آنها مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از اسراف است. استفاده بیرویه از منابع طبیعی، مصرف بالای برق و گاز، دورریختن غذا و نان، خریدهای افراطی، و حتی اتلاف وقت در فضای مجازی، همگی نمونههایی از اسراف در شکلهای نوین آن هستند.
در این شرایط، صرفهجویی نه نشانه فقر، بلکه جلوهای از عقلانیت، مسئولیتپذیری و اخلاق است. کسانی که با برنامهریزی، دقت در مصرف، و دوری از تجملگرایی زندگی میکنند، در واقع در حال حفظ منابع برای نسل آینده، کاستن از فشارهای اقتصادی و مشارکت در ساختن جامعهای پایدار و متعادل هستند.
وظیفه دستگاههای آموزشی، فرهنگی و رسانهای آن است که صرفهجویی را نه فقط بهعنوان یک توصیه اقتصادی، بلکه بهعنوان بخشی از هویت فرهنگی و دینی ما معرفی کنند. از طرفی، مسئولان نیز باید با الگو بودن در سبک زندگی خود، این پیام را به مردم منتقل کنند که مدیریت درست منابع، راهی بهسوی عزت، استقلال و آرامش است.
در نهایت، باید باور کنیم که جامعهای که در آن «هر کس به اندازه نیاز مصرف کند»، جامعهای خواهد بود با عدالت بیشتر، فقر کمتر، محیطزیستی سالمتر و آیندهای روشنتر.
دیدگاه شما چیست ؟!