نقش خانوادهها، دوستان، رسانهها و مسوولان در راستای بهبود سلامت روان و کاهش آمار خودکشی
به یاد داشته باشیم که اقدام به خودکشی فریادی برای کمک خواستن و فریادی برای گوش دادن به فرد است.
یکیاز شهروندان خمامی با بیان اینکه «زندگی» یکیاز والاترین نعمتهایی که خداوند به انسان عطا فرموده، نوشت : اگر برای اینکه میکوشیم تا به یک زندگی ایدهآل و راحت دست پیدا کنیم با مشکلات و راههای پر پیچ خم روبرو شویم یک امر طبیعی بوده و از آنجاییکه ساختار هیجانی و تربیتی هر کدام از ما منحصر به فرد است، در شرایط مختلف پاسخهای متفاوتی به بحرانها میدهیم.
کارشناس ارشد روانشناسی بالینی در یادداشت خود که بهمناسبت روز جهانی پیشگیریاز خودکشی در اختیار تحریریه خمامنیوز قرار گرفته، آورده است : در تشخیص اینکه آیا فردی واقعاً گرایش و قصد خودکشی دارد یا خیر، باید موقعیت بحرانی وی به دقت بررسی شود. برخی با گذشت زمان یا کسب تجربه و کمک دیگران از اینبحران گذر کرده و برخی که تابآوری پایینی داشته، از مشکلات روانی رنج میبرند یا مشکلاتی از قبیل اضطراب و استرس را بیشاز حد نرمال تجربه میکنند ممکن است منجر به از دست دادن تحمل و عزت نفس شده و بر اثر شدت فشارهای اجتماعی و روانی تحمیلشده سعی بر پایان زندگی خود یا به اصطلاح خودکشی داشته باشند.
محدثه فارسی با بیان اینکه در افرادیکه متمایل به خودکشی هستند معمولاً احساس درماندگی، ناامیدی، ناتوانی در کنترل خشم، ابتلا به یک بیماری جدی جسمی یا روانی، سستی اعتقادات مذهبی، سابقه آسیب رساندن به خود یا خودزنی، فقدان یا از دست دادن یکیاز عزیزان، عدم سازگاری با محیط جدید، شکست عاطفی یا طلاق، مشکلات مالی یا بیکاری، اختلال سوء مصرف الکل یا مواد مخدر، مشکلات و شکستهای تحصیلی و … مشاهده میشود، ادامه داد : برخی بر این باورند که معمولاً خودکشی بدوی هشدار قبلی صورت میپذیرد، کسانی که دم از خودکشی میزنند به آن عمل نکرده یا کسانی که از روشهای کم خطر استفاده میکنند در مورد کشتن خود جدی نیستند، که اینباور نادرست بوده و تحقیقات نشان داده که در چند روز، هفته یا چندماه پیش از مرگ خود کارهایی انجام دادهاند که برای دیگران حاکی از آن بوده که در ناامیدی شدیدی به سر میبرند.
به بیان اینشهروند، هرکس احساسات خودکشی را بیان میکند به توجه فوری نیاز دارد، حتی کسانیکه در مورد خودکشی بحث میکنند یا آنرا قبول ندارند ممکن است به آن اقدام کنند.
وی با اشاره به باورهای غلط دیگری همچون اینکه سوالکردن فرد از ما در مورد خودکشی اشتباه بوده یا اینکه اگر در مورد خودکشی از وی سوال شود ممکن است منجر به آن شود که فرد به فکر خودکشی بیفتد، نوشت : باید بدانیم که معمولاً اینگونه نیست، چرا که ما با بررسی آن به فرد کمک میکنیم، به او نشان میدهیم که او را جدی گرفتهایم و با دل و جان باید او را شنیده و پذیرای او برای همدلی باشیم ؛ به یاد داشته باشیم که اقدام به خودکشی فریادی برای کمک خواستن و فریادی برای گوش دادن به فرد است.
اینکارشناس ارشد روانشناسی بالینی، افزود : «اینکه اگر کسی واقعاً بخواهد خودکشی کند هیچکس نمیتواند او را متوقف کند» از دیگر باورهای غلط است، که در واقعیت اینگونه نبوده و همینموضوع که فرد هنوز زنده است دلیلی کافیاست برای اینکه بخشیاز وجود او میخواهد زنده بماند. بخشیاز آنها میخواهد زنده بماند و نیاز به دیدهشدن و توجه دارد، اما بخشی دیگر میخواهد به رنج خود خاتمه دهد.
به گفتهی وی، معمولاً فرد متمایل به خودکشی از ما توجه میطلبد، همواره بهدنبال گوش شنوا برای دردهایی است که داشته، درک نشده یا بد درک شده است. بنابراین اگر با چنین افرادی مواجه گشتیم باید سعی کنیم به او گوش نماییم، آنهم با دقت و با تمام حواس! گوش دادن صحیح «ساده نیست». نصیحت نکنیم و بیشتر شنونده خوبی باشیم.
فارسی با اشاره به اظهارات برخیاز افرادی که خودکشی کردهاند، یادآور شد : برخیاز آنها میگفتند «کسی مرا نمیبیند، من بیارزشم، کسی مرا نمیفهمد، زندگی بیهوده است، دردی دارم که میخواهم به آن پایان دهم، تنهایی بسیاریرا تجربه میکنم یا خشمگینم» و با این انگیزهها دست به اینامر زدهاند. انگیزههایی که شاید ریشه عمیقی داشته باشند و ضروریاست سعی کنیم اعتمادشان را با خوب گوش دادن جلب نموده و احساس درد و رنج شدیدی که حمل میکنند را درک نماییم. کوچک جلوهدادن مشکلات آنها در شرایطیکه معتقدند خودکشی تنها راه حل است اشتباه بوده و با فرصتدادن برای حرفزدن باید شرایطیرا مهیا کنیم که کاملاً از حالت تحریکشده تخلیه شوند. به وی حس عذاب وجدان ندهیم ؛ او حال بدی دارد و نیاز نیست بدترش کنیم.
به گفتهی اینشهروند، آنها در آن لحظه به شخص دیگری فکر نمیکنند، که آیا او را دچار سوگ میکنند یا خیر. اولویتشان اینبوده که خود را بکشند و تنها به درد خودشان خاتمه دهند. همدلی نشان دهیم، نه دلسوزی. با خشونت وی را از خودکشی نهی نکنیم. او را تنها و بدون حامی رها نکرده و لزوماً لازم نیست حمایت از جانب شما باشد. سعی کنیم برای وی زمان بخریم. افراد متمایل به خودکشی اغلب تنها و منزوی بوده یا هرگز قادر به جذب همهی حمایتها نیستند. حتی عدهای سعی بر دیدهشدن دارند، لذا تلاش کنیم افرادیرا که دوست دارد او را درک کنند فرا بخوانیم. بعضیاز اعضای خانواده ممکن است حمایت خوبی را فراهم کنند، درحالیکه برخی ممکن است اوضاع را بدتر کنند. اطرافیان باید از سرزنش وی اجتناب کنند، او را تنها نگذارند و از گفتن جملاتی مانند اینکه «چه احساسی است که تو داری، چرا میخواهی خودکشی کنی و …» اجتناب کنند. وسایل کشنده مانند دارو، سموم و … را از دسترس آنها دور کنیم. تهدیدهای آنها را دستکم نگیریم، حتی اگر آنها در مورد آن شوخی کنند. برای مدتی طولانی فرد را تنها نگذاریم و اگر نیاز به مراجعه به مراکز درمانی دارد او را حمایت کنیم. شوکهشده یا محکومانه عمل نکنیم ؛ شاید او راه دیگری برای کمک خواستن از شما نمیدانست.
محدثه فارسی در پایان با بیان اینکه اکثر مردم در طول زندگی خود تحت هر شرایطی به مراقبت کردن از خود و افراد مهم زندگیشان ادامه میدهند و این ممکناست فرایندی مادامالعمر باشد، خاطرنشان کرد : در راستای اینفرآیند هیچ مشکلی ندارد که از جانب دیگران حمایتهای اجتماعی، روانی و … شوند. زندگی سخت است، اما انسان مجبور نیست بار اینسختی و مشکلات را به تنهایی به دوش بکشد. خانوادهها، دوستان، رسانهها، مسوولان و … همگی میتوانیم نقش مهمی در راستای بهبود سلامت روان ایفا کنیم، تا شاهد ایندسته از آسیبهای اجتماعی و افزایش آمار خودکشی نباشیم. بدون شک راههای بسیاری برای خاموشکردن مشکلات و افکار سیاه وجود داشته و نیاز نیست در راه خاموشکردن ابدی خودمان قدم برداریم.
دیدگاه شما چیست ؟!