
آداب و رسوم گیلانی؛ هویتی در حال فراموشی
آداب و رسوم گیلانی، از نوروزبل و شبچرهها تا آوازها، بازیهای محلی، پوشش سنتی و حتی غذاهای خاص این دیار، سرمایههای فرهنگی بینظیری هستند که نسل به نسل منتقل شدهاند. این سنتها، با ریشههای عمیق در تاریخ و فرهنگ مردم گیلان، نهتنها بیانگر ویژگیهای خاص اجتماعی و فرهنگی این استان، بلکه نمایانگر نحوهی ارتباط انسان با طبیعت و جامعه در طول قرنها هستند. مثلاً مراسم نوروزبل، با آن شور و نشاط خاص خود، نمادی از پیوند مردم گیلان با طبیعت و فرارسیدن فصل نو است. شبچرهها، که در شبهای سرد زمستانی با همنشینیهای خانوادگی برگزار میشود، نشاندهندهی همبستگی اجتماعی و تعهد به سنتهای قدیمی است.
آداب و رسوم گیلانی، از نوروزبل و شبچرهها تا آوازها، بازیهای محلی، پوشش سنتی و حتی غذاهای خاص این دیار، سرمایههای فرهنگی بینظیری هستند که نسل به نسل منتقل شدهاند. این سنتها، با ریشههای عمیق در تاریخ و فرهنگ مردم گیلان، نهتنها بیانگر ویژگیهای خاص اجتماعی و فرهنگی این استان، بلکه نمایانگر نحوهی ارتباط انسان با طبیعت و جامعه در طول قرنها هستند. مثلاً مراسم نوروزبل، با آن شور و نشاط خاص خود، نمادی از پیوند مردم گیلان با طبیعت و فرارسیدن فصل نو است. شبچرهها، که در شبهای سرد زمستانی با همنشینیهای خانوادگی برگزار میشود، نشاندهندهی همبستگی اجتماعی و تعهد به سنتهای قدیمی است.
اما در دنیای امروز، تحت تأثیر هجوم سبکهای زندگی مدرن، گسترش رسانههای جهانی و تغییرات سریع اجتماعی، بسیاری از این آداب و رسوم در حال فراموشی یا کمرنگ شدن هستند. این روند باعث شده که نسلهای جدید از ارزشهای فرهنگی خود دور شوند و به تدریج این میراث گرانبها تهدید شود. بسیاری از مراسمها، که روزگاری جزئی از زندگی روزمره مردم گیلان بودند، حالا به تدریج به فعالیتهایی کمرنگ و در برخی موارد به خاطراتی دور تبدیل شدهاند.
در این میان، حفظ و زنده نگهداشتن این آداب و رسوم نه تنها یک وظیفه میراثفرهنگی است، بلکه مسئولیتی است که به دوش همهی ماست؛ از خانوادهها که باید از همان کودکی، فرزندان خود را با این سنتها آشنا کنند، تا هنرمندان که میتوانند از طریق آثار خود، فرهنگ بومی را در معرض دید عموم قرار دهند. معلمان نیز با نقشآفرینی در آموزش این آداب در مدارس میتوانند نسل آینده را به درک و احترام به این فرهنگ غنی سوق دهند. حتی کاربران شبکههای اجتماعی، با اشتراکگذاری تصاویری از مراسمهای محلی، داستانهای قدیمی، و تجربیات خود از زندگی سنتی گیلانی، میتوانند سهم بسزایی در حفظ این فرهنگ داشته باشند.
زندهکردن آیینهای گیلانی یعنی بازگشت به ریشهها و بهطور همزمان، حفظ رنگ و بوی سرزمینی که برای زیستن در آن افتخار میکنیم. گیلان، با همه زیباییهای طبیعی و فرهنگیاش، هویت ویژهای دارد که تنها با بازآفرینی این آداب و رسوم میتوانیم آن را از خطر فراموشی نجات دهیم. بازگشت به سنتهای گیلانی نه تنها یک عمل فرهنگی است، بلکه یک اقدام اجتماعی است که به تقویت پیوند میان افراد و تقویت هویت جمعی جامعه کمک میکند.
فرهنگ بومی، که به دست خود ما در حال فراموشی است، باید دوباره زنده شود تا نسلهای آینده نیز از این سرمایههای فرهنگی بهرهمند شوند. این مسئولیت، مسئولیت یک ملت است، نه تنها یک فرد یا یک نهاد.
دیدگاه شما چیست ؟!